تراریخته و قضاوت‌ها

چند روزی است که هجمه‌های علیه محصولات تراریخته در رسانه‌های خبری فضای مجازی را بخود مشغول کرده است. بطوریکه اخیراً در یکی از خبرگزاریها در روزهای 26 و 18 آذر ماه 96 مطلبی ضد تراریخته منتشر شده است که جای تامل دارد. نویسنده عنوان کرد که در یکی از مناطق دنیا (آفریقا) مردم در اثر تغذیه محصولات تراریخته، ناگهان متوجه شدند که همانند موش دم در آوردند و به همین علت محصولات تراریخته خطرناک هستند.

سوال اینجا است که محصولات تراریخته در بیش از 26 کشور دنیا تولید می‌شود و در بیش 200 از کشور مصرف می‌شود، چرا تاکنون در بین این کشورها از جمله امریکا که بزرگترین کشور مصرف‌کننده است چنین پدیده‌ای اتفاق نیافتاده است. علاوه بر این بیش از 20 سال است که از کشت و مصرف تراریخته در دنیا می‌گذرد و تاکنون هیچ گزارشی که نشان از اثرات سوء اینگونه محصولات باشد دیده نشده است. مورد بعدی جنبه‌های علمی و ژنتیکی موضوع است که هر کسی الفبای ژنتیک را بلد باشد می‌داند چنین خبری مضحک و غیر علمی است. چرا که وجود هر گونه صفات در موجودات، نتیجه ژنتیک و ارثی بودن آن است و اگر با تغذیه تراریخته، DNA وارد ژنوم فرد شود و بدنبال آن باعث بروز صفت دم شود، پس باید اذعان کنیم من بعدکسی گوشت مرغ نخورد چرا که DNA آن ممکن است وارد ژنوم انسان شود و فرد بال در بیاورد و پرواز کند! آنچه مسلم است استفاده از اینگونه ادبیات غیر علمی آن هم در یک خبرگزاری ملی، بجز زیر سوال بردن نویسنده نتیجه‌ای را در پی نخواهد داشت. اگر واقعاًچنین چیزی اتفاق افتاده باشد مگر می‌شود رسانه‌های دنیا و افکار عمومی در مقابل آن سکوت کرده باشند. چطور می‌شود فقط یک نفر آن هم در ایران و آن هم در یک خبرگزاری خاص به آن پی برده باشدکه انسان‌های آفریقا در اثر تراریخته دم در آوردند و بقیه متخصصین دنیا متوجه نشدند.

در جای دیگر نویسنده ادعا کرده است که بسیاری از سرطان‌ها مربوط به تراریخته است. لازم به توضیخ است که در دنیا دو نوع سرطان معده و گوارش شایع است. سرطان معده مربوط به تغذیه و سرطان گوارش مربوط به دود و سیگار است. در اروپا سرطان معده شایع است، در ایران سرطان گوارش. این در حالی است که نویسنده در جای دیگر عنوان کرده است در اروپا کشت و مصرف محصولات تراریخته ممنوع است! اگرچنین است پس چرا در اروپا سرطان معده که در ارتباط مستقیم به غذا است بیشتر از همه است؟. در ایران که تراریخته مصرف می‌شود (به گفته نویسنده و مخالفان) چرا سرطان گوارش از همه بیشتر است؟

کاشت و تجاری سازی محصولات تراریخته در ایران موضوع دیگری است که نویسنده ادعا کرده است، و صراحتاً عنوان کرده است عده‌ای افراد با نفوذ در بدنه دولت، نسبت به کاشت و تجاری سازی تراریخته اقدام کرده اند و علت سرطان در کشور را به کاشت اینگونه محصولات نسبت داده است. موضوعی که اصلاً صحت ندارد و لازم است نویسنده با اطلاعات به آن استناد کند، چرا که تاکنون هیچ تراریخته‌ای که حاصل تولید ملی باشد و مجوز کشت و کار گرفته باشد وجود ندارد، اگر هم باشد همه اینها وارداتی هستند.

ممنوع شدن واردات محصوات تراریخته توسط کشورها، موضوعی بود که نویسنده به آن پرداخته است. که باز هم صحت ندارد. گفتنی است در حال حاضر 4 کشور اروپایی به کشت و کار تراریخته اقدام می‌کنند و اتحادیه اروپا هر سال 33 میلیون تن سویای تراریخته وارد می‌کند که مسلماً همه اینها به مصرف می‌رسند. چین اولین وارد‌کننده تراریخته به میزان 75 میلیون تن سویا در سال است و ژاپن 15 میلیون تن ذرت و 3 میلیون تن سویای تراریخته وارد می‌کند. جالب است بدانیم 78 درصد دانه روغنی سویا،75 درصد پنبه، 26 درصد ذرت و 24 درصد دانه روغنی کلزای تولیدی در دنیا تراریخته هستند، البته سهم محصولات تراریخته ازبازارجهانی این محصولات بسیار بیشتراست. تقریبا می‌توان ادعا کرد که اکثر 4 محصول اشاره شده که در تبادلات جهانی هستند تراریخته‌اند. اما اگر بعضی از کشور‌ها به کاشت آن اقدام نمی‌کنند بخاطر این نیست که تراریخته اثر سوء دارد، بلکه بخاطر هزینه کشت و کار، دست مزد و شرایط اقلیمی است که ترجیح می‌دهند وارد‌کننده باشندکه ژاپن از آن جمله است.

در انتها لازم به ذکر است که اینگونه مخالفت‌ها برضد فناوری‌های نو از جمله مهندسی ژنتیک و تراریخته سابقه دیرینه دارد و از گذشت‌های دور در کشور وجود داشته است. به عنوان مثال درابتدای انقلاب فناوری هسته ای هم با مخالفت‌های همراه بوده است و جالب است بدانیدکه دقیقا همان عوارض و بیماریهایی از جمله دم در آوردن که به فناوری هسته‌ای وساخت نیروگاه اتمی نسبت داده می‌شد امروز از سوی برخی افراد و رسانه‌ها به محصولات تراریخته نسبت داده می‌شود!

مسعود توحیدفر عضو هیئت علمی

منبع: روزنامه جمهوری اسلامی