پشت پرده پرونده تراریخته هراسی: انزوای تولید ملی با رونق واردات
اصرار بر ارائه مطالب خلاف واقع درباره فناوری مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته تازگی ندارد. متاسفانه این رفتار غیراخلاقی تا جایی پیش رفته است که فناوری هراسان حتی با ارائه اصل یک مستند تصویری به وضوح نادرست از آن را به مخاطب القا می کنند.
خبرگزاری محترم تسنیم در ۳۰ خرداد ۱۳۹۶ گزارش کوتاهی را با تیتر “اسرائیل در بشقاب شما، با غذای تراریخته حضور دارد” به نقل از نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، منتشر کرد. در این گزارش فیلمی از سخنرانی نتانیاهو در مجمع ملل متحد قرار داده شده و از این سخنان نتیجه گرفته شده است که فناوری تراریخته ریشه در اسرائیل دارد و باید از آن اجتناب کرد. متن ذیل ترجمه کامل بخشی از سخنرانی نتانیاهو است که در این خبرگزاری قرار گرفته و ترجمه ناقصی از آن ارائه شده است.
«اسرائیل موقعیت خوبی برای درخشش در قرن 21 دارد. اسرائیل در علم و فناوری، سایبر، نرم‌افزار، آب، کشاورزی، دارو، بیوتکنولوژی و بسیاری از دیگر حوزه‌ها پیشرو است و نبوغ و نوآوری ما در حال ایجاد تحول در آنها است… دانش فنی اسرائیل همه جا هست. در پردازنده و فلش درایو رایانه شما، در تلفن هوشمند شما وقتی پیام می‌دهید و با جی پی اس خودروی را هدایت می‌کنید، در کشاورزی شما وقتی با آبیاری قطره‌ای محصول کشت می‌کنید؛ در دانشگاه‌های شما وقتی اکتشافات دانشمندان نوبل را در شیمی و اقتصاد مطالعه می‌کنید؛ در داروخانه‌های شما وقتی داروی پارکینسون یا اسکلروزیس را مصرف می‌کنید؛ حتی در بشقاب شما وقتی گوجه‌های گیلاسی را مصرف می‌کنید.»
شاید مایه تعجب باشد که حتی با زیر و رو کردن متن کامل سخنرانی کلمه‌ای درباره محصولات تراریخته در سخنان نتانیاهو نخواهید یافت و اساسا رژیم صهیونیستی صرفا واردکننده و مصرف‌کننده محصولات زیست‌فناوری است و چون دارای دانش فنی تولید محصولات بیوتکنولوژی نیست هیچ محصول تراریخته در رژیم صهیونیستی تولید نمی‌شود.
شیوه استدلال خبرگزاری محترم تسنیم موضوعی است که مایه تعجب است. نتانیاهو مطابق معمول در این سخنرانی در حال بزرگ‌نمایی قدرت این کشور جعلی است تا بلکه اندکی زوال آن را به تعویق بیاندازد. مثلا وی در حالی فناوری تولید گوجه های گیلاسی را به اسرائیل نسبت می دهد که قدمت گوجه‌های گیلاسی ده‌ها سال پیش از تشکیل این کشور غاصب است. با این حال به بهانه اینکه نتانیاهو ادعا می‌کند برخی فناوری‌ها ریشه در رژیم صهیونیستی دارند، تسنیم (با ارائه یک ترجمه و تفسیر غلط) تلاش کرده است آنها را صهیونیستی و ناپاک و خطرآفرین معرفی کند. با این استدلال همه مسئولان نظام مقدس جمهوری اسلامی العیاذ بالله صهیونیست یا دنباله‌رو صهیونیست‌ها هستند که به طور مداوم بر توسعه بیوتکنولوژی، کشاورزی صنعتی، آبیاری قطره‌ای و مانند آن تأکید می‌کنند.
هدف از این نوع استدلال و ناپاک معرفی کردن یک فناوری چیست؟
نیم نگاهی به پایگاه الکترونیکی خبرگزاری تسنیم حاکی از تلاقی زمانی پرونده سازی علیه فناوری دانش‌بنیان بیوتکنولوژی کشاورزی و محصولات تراریخته در سال 94 با اعلامی بومی سازی این فناوری توسط دانشمندان زیست فناوری در کشور است. سال 1394 مقطعی بود که دانشمندان بیوتکنولوژیست کشورمان اعلام کردند جمهوری اسلامی ایران، به عنوان کشوری که در لبه دانش بیوتکنولوژی قرار گرفته است قادر به تولید بومی محصولات تراریخته است. این خبر به معنای آغاز کاهش چشمگیر و بی سابقه وابستگی کشور به واردات سالانه حدود 5 میلیارد دلاری محصولات تراریخته بود. وارداتی که به دلیل محرومیت از فناوری مهندسی ژنتیک در طول 15 سال گذشته روزافزون بوده و امنیت غذایی کشور را به خطر انداخته است. ارزش این حجم از واردات به قدری بالا بود که اعلام تولید بومی این محصولات به مذاق برخی کارتل‌های اقتصادی و واردکنندگان خوش نیاید. بنابراین ابهام‌افکنی و ترجمه شبهات علیه سلامتی این محصولات در رسانه‌های خاص شدت یافت. عجیب است که طی واردات 15 ساله همین محصولات تراریخته نه شبهه ای در ارتباط با آنها مطرح می شد و نه تریبونی از واردات آن ها اظهار نا خرسندی می کرد. از سوی دیگر، برخی اشخاص ذی‌نفوذ در یک جریان سیاسی که موفقیت دانشمندان بیوتکنولوژی را در دولت منتسب به جناح مقابل تاب نداشتند بر این موج سوار شدند و شبیه بلایی که در دهه 50 و 60 بر سر فناوری هسته‌ای آمد درباره مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی کشاورزی شکل گرفت.
فناوری هسته‌ای هم ابتدا با تبلیغات رسانه‌ای و با کمک جریان صلح سبز در جهان بدنام و خطرناک جلوه داده شد تا مقدمات هراس کشورها از به کارگیری این فناوری و تدوین پروتکل‌های بازدارنده همچون پروتکل هسته‌ای فراهم شود. برخی عوامل داخلی نیز همچون مسئله تراریخته به ترجمه و انتشار این فناوری‌هراسی برنامه‌ریزی شده در بین انقلابیون دهه 50 پرداختند. در سال 1356، اعتراضات اجتماعی گسترده موجب شد ساخت نیروگاه هسته‌ای دارخوین متوقف شود. همین اعتراضات ادامه یافت و در سال 1357 جمعی از دانشجویان انقلابی نامه‌ای خطاب به حضرت امام در پاریس منتشر کردند که در آن تولید انرژی هسته‌ای و نیروگاه بوشهر به‌عنوان خیانتی بزرگ به کشور معرفی شده بود. همچنین در اسفند 1361 استاندار و مسئولان استان بوشهر در دیدار با هاشمی رفسنجانی با ابراز نگرانی از راه‌‌اندازی نیروگاه هسته‌ای بوشهر خواستار توقف آن شدند. اگر یکی از مطالب علیه فناوری هسته‌ای را که با عنوان «نیروگاه‌های هسته‌ای: خیانت آشکار به خلق ما» در روزنامه حزب جمهوری اسلامی منتشر شد، با مطالب امروز علیه فناوری تراریخته مقایسه کنید، ادبیات و محتوای کاملا مشابهی دارند: “خطرات جبران‌ناپذیر… به محیط زیست” و “سلامت انسان” مانند “نقص عضو نوزادان، سرطان، ضایعات ژنتیکی… .” جریان قدرتمند ضد هسته‌ای موجب عقب افتادگی شدید کشور در این حوزه به دست خودمان و تحریم‌های غیرانسانی امروز شد.
دروغ‌ها علیه فناوری تراریخته همچون دروغ‌های قدیم علیه فناوری هسته‌ای هیچ یک در داخل کشور تولید نشده‌است و جستجوی کلیدواژه‌ها منابع رسانه‌ای و مالی اروپایی و امریکایی آن را نشان می‌دهد. هنگامی که نقد فناوری همچون خود فناوری در اردوگاه دشمن فراهم می‌شود و با استفاده از برخی منفعت‌طلبی‌ها و مهم‌تر از همه تعصب‌های کور سیاسی و جناحی به کشور وارد می‌شود داستان غم انگیز هسته‌ای و تراریخته رقم می‌خورد. در تقسیم کار جهانی، سهم ما عقب ماندگی است و طرح دشمن این بار هم “عقب ماندگی به دست خودمان” است. وقتی هژبر یزدانی از سرمایه‌داران نزدیک به دربار محمدرضا پهلوی نژاد اصلاح شده‌ای از گوسفندان را برای ایجاد تحول در کشاورزی ایران از هلند وارد کرده بود ساواک به دامداری وی یورش برد و همه گوسفندان را به رگبار بست تا کشاورزی ایران پیشرفت نکند. استاد حیدر رحیم پور ازغدی سالها پیش از آنکه مسئله تراریخته در کشور مطرح باشد، در مجلسی با نقل این خاطره گفتند پس از انقلاب هم دانشمندان ما را از مهندسی ژنتیک و اصلاح نژاد به بهانه اینکه خطرناک است منع می‌کنند. منتهی آن زمان ساواک مأمور اجرای این طرح بود و هم‌اکنون دستان ناپیدای دیگر.
این بار تعصب کور یک خبرگزاری سیاست‌زده موجب شده است در طول یک سال و اندی صدها صفحه از محتوای تولیدی جریان‌های خارجی علیه این فناوری ترجمه و تدوین و با اغراض سیاسی و اقتصادی منتشر شود. این خبرگزاری مدت زیادی است بی توجه به انذارهای مقام معظم رهبری به خصوص اخیرا که فرمودند “کشور را مانند رئیس جمهور سال 59 نباید دوقطبی کرد” با تهمت و دروغ و نفرت پراکنی علیه مقامات دولتی می‌پردازد تا برای روزهای حساس، دوقطبی‌های دروغین بیافریند. جعل سند و خبر همانند آنچه در صدر این نوشتار آمد، یکی از ابزارهای این رسانه برای ایراد اتهام خیانت و دنباله‌روی صهیونیسم به مسئولان نظام است. غافل از اینکه این منفعت‌طلبی‌ها تیشه به ریشه پیشرفت‌های کشور در بیوتکنولوژی به عنوان برترین فناوری قرن زده است.
البته هوشیاری برخی مراکز حساس تصمیم‌گیری موجب شده از ادامه این طرح تا حد زیادی جلوگیری شود. امید می‌رود با بهره برداری از دستاوردهای بیوتکنولوژی کشاورزی به ویژه فناوری تراریخته در آینده نزدیک معضلاتی چون بحران کم‌آبی و مصرف بی‌رویه سموم مرتفع شوند.