اول: نمایندگی مردم در حاکمیت های مردم سالار -به مثابه قرارداد اجتماعی شهروندان با نمایندگان خود- از دو جنبه اساسی مشروعیت پیدا می کند: نخست مقبولیت سیاسی بر خواسته از آرای مردم، به گونه ای که درخواستها و دغدغه های اکثریت رای دهندگان پیگیری شود. دوم: ایفای وظیفه وکالتی نماینده نسبت به موکلان خود (مردم). یعنی تحقیق در خصوص مسائل حیاتی جامعه در بزنگاه های تصمیم گیری و شفاف سازی در خصوص مسائلی که مردم از آن بی اطلاعند. در واقع نمایندگان مردم در مجلس موظف هستند منافع و صلاح مردم را با «تحقیق» و سپس «روشنگری» محقق کنند.

کدام جریان ها در کشور پروژه هراس افکنی در حوزه غذا را پیش می­برند؟

مدتی است در کشور از سوی چند جریان شاهد هراس افکنی در حوزه تغذیه هستیم. بخشی از این وحشت آفرینی از سوی شبکه گسترده فروش محصولاتی تحت عنوان «ارگانیک» انجام می­شود که با جوسازی گسترده، مواد غذایی موجود در بازار را سمی و ناسالم معرفی می­کند تا مردم با این تصور که تنها با خرید محصولات ارگانیک تغذیه سالمی خواهند داشت، به خرید این محصولات روی بیاورند (اینجا). این در حالی است که بارها مسئولین و متخصصین تاکید کرده ­اند که تاکنون محصول واقعی ارگانیک در ایران تولید نشده است[1]. بخش دیگر هراس ­افکنی ها در حوزه غذا، پس از اعلام آمادگی دانشمندان عرصه مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی برای تولید محصولات تراریخته اتفاق افتاد. مافیای واردات محصولات تراریخته[2]در کنار فناوری هراسان و جریان­های مشکوک که به دنبال استمرار وابستگی ایران به دیگر کشورها برای تامین امنیت غذایی هستند، وارد میدان شدند و انواع و اقسام بیماری ها را به محصولات تراریخته –که سلامت ان ها توسط مراجع بین المللی ذیربط تایید شده است[3] نسبت دادند. برخی شایعه پراکنی ها نیز در شبکه های مجازی توسط مدعیان طب سنتی و طب اسلامی صورت می­گیرد[4] که برای فروش محصولات خود رسما سازمان های نظارت بر سلامت مواد غذایی را  نزد مردم بی اعتبار می کنند.

استفاده تبلیغاتی یک نماینده مجلس از اخبار نادرست

متاسفانه صدا و سیما و نیز تا امروز با پخش شبه مستندها و دعوت از به اصطلاح کارشناس ها با ادعاهایی عجیب و غریب به نگران شدن هر چه بیشتر مردم دامن زده و بر موج نگرانی ها درباره غذا افزوده است[5]. بدیهی است در چنین شرایطی که تریبون از متخصصین امر دریغ شده و در اختیار شایعه پراکنان قرار گرفته است، هر اظهار نظری که غیرعادی تر یا ترسناک تر باشد، بیشتر جلب توجه خواهد کرد. متاسفانه – و البته ناباورانه- این شیوه ناسالم کانون توجه قرار گرفتن و استفاده تبلیغاتی کردن از این دست اخبار نادرست، از گروه های مجازی به «خانه ملت» راه پیدا کرد و اخیرا یکی از نمایندگان مردم ناگهان در یک برنامه تلوزیونی مطرح کرد که پانصد هزار تن ذرت آلوده به کشور وارد شده است! اگرچه این خبر کذب در بیانیه مشترک سه دستگاه دولتی تکذیب شد[6]، اما برای فرصت­ طلبان شرایطی را مهیا کرد که با سودجویی موجی را در فضای مجازی ایجاد کنند که مردم را از مصرف انواع پفک‌ها،ذرت مکزیکی، چیپس و غیره بترساند. چرا که این محصولات به سم آفلاتوکسین یا قارچ سمی آلوده است! بدین ترتیب خبری که از اصل دروغ بود، دستمایه هراس افکنی های گسترده قرار گرفت و برخی سودجو در فضای مجازی و گروه ها و کانالهای تلگرامی که پیش از این نیز به آشفته کردن روان مردم مشغول بودند مدعی شدند که 490 هزار تن ذرت آلوده به کشور وارد شده که 350 هزار تن از آن در میان مردم توزیع شده است! (تصویر 1). آنها حتی فرصت را غنیمت شمردند تا یکبار دیگر به پژوهشگران عرصه مهندسی ژنتیک حمله ور شوند! و بدون هیچگونه ارتباط منطقی، ناشیانه بین ذرت­های آلوده به افلاتوکسین و محصولات تراریخته پل زدند! [7]  ( توجه کنید آفلاتوکسین یک سم طبیعی که هیچ ارتباطی با مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته ندارد). البته کانالی که اقدام به انتشار این شایعه کرده بود تحت فشار رسانه های علمی ، مجبور به پس گرفتن ادعای خود شد (تصویر 2). اما سوال اینجاست که مسئولیت این چنین ضد و نقیض گویی هایی که مستقیما امنیت روانی مردم را آن هم در شرایط دشوار کنونی نشانه گرفته است بر دوش چه کسی است؟

تصویر 1.

تصویر 2.

دوم:   فریب سمی؛ از ذرت تا پوشک!

 شان حقوقی یک نماینده همچون یک نهاد تاسیسی وکالت است. بدین معنی که نماینده در شان وکالت خود نسبت به موکلان خود (مردم) موظف است از منافعان آنان دفاع کند و در شرایطی که موکلان تخصص استیفای حق خویش را نداشته باشند این وکیل است که وظیفه اش تحقیق و تحقق صلاح عامه مردم است.

نماینده مجلس از سویی باید آرای مردم را پیش ببرد و از سوی دیگر منافع آنها را. یعنی در زمانی که افکار عمومی با انتشار اطلاعات نادرست در فضای مجازی نسبت به مسئله ای منحرف شده است، نماینده موظف به شفاف سازی افکار عمومی و بیان کردن واقعیت است، حتی چنانچه این مسئله تحت تاثیر شانتاژهای مردم فریبان مطابق با آرای عمومی نباشد. لذا ضروری است در این مورد نماینده از شان وکالتی اش استفاده کرده و ضمن تنویر افکار موکلان خویش در جهت اعمال حقوق آنان عمل کند و دنباله روی «منافع» عموم مردم باشد نه «خوشایند» آنها، که با هدف جلب رای به جای «مبارزه با شایعات» به «استفاده تبلیغاتی از شایعات» بپردازد!

علاوه بر موردی که در سطور بالا در خصوص ادعایی که یک نماینده مجلس در مورد ذرت های آلوده به آن اشاره شد، اخیرا یکی دیگر از نمایندگان مجلس نیز مدعی شده است که دشمنان قصد دارند با پوشک نسل ایرانیان را عقیم کنند[8]! چنین ادعایی که هیچ مبنا و اساس علمی ندارد، تنها تاثیرپذیرفته از جریان هایی است که با اهداف نامعلوم امنیت روانی و همینطور امنیت غذایی مردم ایران را نشانه گرفته اند.

 نمایندگان ملت موظف اند دست کم از طریق رسانه­ های ملی با جامعه سخن گفته و روشنگری نموده و به پشتوانه آنان اقدام کنند و برای احقاق حق شجاع بوده و بر اساس  سوگند نمایندگی عمل کنند. هر چند رسانه ملی به دلیل ارتزاق از بودجه عمومی خود راسا نیز موظف به اطلاع رسانی به عموم مردم هستند تا آنها دانش کافی و موثر پیدا کنند. اگرچه در حال حاضر مهندسی افکار توسط جریان های سیاسی- مالی صورت می گیرد تا تضمین کننده کرسی های نمایندگی باشد اما  بر مردمسالاری ما که دینی بودنش مآلا باید ضامن حق الناس باشد، فرض است که با روحیه جهادی مانع فریب رسانه ای جامعه بیعت کرده با ولایت امر شود.

به نظر می رسد با نزدیک شدن به انتخابات مجلس برخی از نمایندگان فعلی از طریق تریبون صدا و سیما با برانگیختن احساسات مردم -در خصوص محصولات تراریخته و دیگر مسائلی که به مدد شایعه پراکنان دارای فضای ملتهب شده اند و به نحوی امکان بهره برداری از ان ها به وسیله جاذبه ترس نزد افکار عمومی وجود دارد -درصدد جلب آرای انتخابات پیش رو هستند.

 اکنون سوال این است که شان وکالتی آن دسته از نمایندگان مردم که از بیت المال ارتزاق می کنند اما در اوج دشواری شرایط کشور، تنها دنباله روی جریان های پوپولیستی و موج‌سواری روی شرایط ایجاد شده هستند و منافع ملی کشور را به هیچ انگاشته اند چگونه ادا می شود؟

* سجاد موسوی، کارشناس ارشد زیست فناوری

پی نوشت ها:

[1] سجاد احمدی، دبیر هیئت اجرایی خانه کشاورز استان کرمانشاه: امکان تولید محصولات ارگانیک در خاک‌های فعلی وجود ندارد. رئیس پژوهشکده ژنتیک وزیست فناوری کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری: در حال حاضر تولید محصولات ارگانیک در ایران معنا ندارد.

[2] سالانه سه تا پنج میلیارد دلار صرف واردات محصولات تراریخته به کشور می شود. حجم این واردات به قدری است که در سال 1397 ایران بزرگتذین واردکننده سویای تراریخته ا زا امریکا شد (اقتصاد نیوز، کدخبر: ۲۴۴۷۸۵).

[3] تبلیغ طب سنتی و فروش دارو توسط برخی افراد در مساجد/ وزیر بهداشت: نگذاریم به نام دین منافع خود را پیش ببرند

^[4] سلامت این محصولات از سوی سازمان بهداشت جهانی، سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد، اداره غذا و داروی ایالت متحده امریکا، سازمان ایمنی غذایی اروپا تایید شده است.

[5] برای مثال می توان به حضور فردی با نام علی کرمی در برنامه تب تاب در شبکه سوم سیما اشاره کرد. وی در این برنامه ادعا کرد که نوشیدن آب در بطری های پلاستیکی موجب کوتاه شدن طول آلت تناسلی می شود!  علاوه بر این این شبه کارشناس اظهارات غیر علمی و پوپولیستی بسیاری نیز در همین برنامه در خصوص محصولات تراریخته مطرح کرد که  انتقاد شدید جامعه علمی بیوتکنولوژی کشور را به دنبال داشت.

[6] پایگاه خبری آفتاب، 12 آبان 98

[7] همانطور که در تصویر 1 میبینید، نویسنده این پست پس از ادعای کذب مبنی بر ورود 490 هزار تن ذرت مسموم به کشور، به طور مضحکی خواستار اشد مجازات برای منادیان تولید ملی محصولات تراریخته شده است!!

[8]  پایگاه خبری فرارو