همچنان در انتظار تولید پنبه تراریخته در آینده نزدیک
تهيه و تنظیم: نغمه عبیری-
ایران همچنان در انتظار تولید پنبه تراریخته است. اين در حالی است که كشورهايي مثل مصر، ميانمار و بوركينافاسو هركدام صدها هزار هکتار از مزارع خود را به تولید پنبه تراریخته اختصاص داده‌اند و هندوستان دهمین سال کشت پنبه تراریخته متحمل به آفات را با عبور از سطح زیر کشت ده میلیون هکتار جشن گرفته است.
ایران همچنان در انتظار تولید پنبه تراریخته است. اين در حالی است که كشورهايي مثل مصر، ميانمار و بوركينافاسو هركدام صدها هزار هکتار از مزارع خود را به تولید پنبه تراریخته اختصاص داده‌اند و هندوستان دهمین سال کشت پنبه تراریخته متحمل به آفات را با عبور از سطح زیر کشت ده میلیون هکتار جشن گرفته است. هندوستان از محل کشت پنبه تراریخته مقاوم به آفات در سال 2010 به تنهایی 5/2 میلیارد دلار درآمد کسب کرده است. در چین، پنبه تراریخته مقاوم به آفات 5/71 درصد سطح زیر کشت کل پنبه را شامل می‌شود و در پاكستان هم قريب به سه ميليون هكتار پنبه تراريخته كشت مي‌شود.
در خبری که در تاريخ 18مرداد و به گزارش باشگاه خبرنگاران منتشر شده است دكتر قربانعلی روشن رئیس موسسه تحقیقات پنبه كشوراز حذف تدریجی پنبه از سیستم کشت استان گلستان انتقاد و اعلام کرده است: "حذف تدریجی محصول استراتژیك و صنعتی پنبه از الگوی كشت سبب شده تا شیوع انواع آفات و بیماری‌ها در سایر محصولات زراعی بیشتر و در نتیجه مواجه شدن با افزایش سمپاشی‌ها و در نهایت تشدید انواع بیماری‌های صعب‌العلاج در جامعه انسانی استان گلستان باشیم. در زمینه بهره‌گیری از فناوري‌هاي نوین، موسسه تحقیقات پنبه كشور با تدوین بیش از 33 عنوان طرح تحقیقاتی كلان در صدد تولید پنبه تراریخته مقاوم به آفات، بیماری‌های گیاهی و علف كش است تا در صورت تحقق این مهم، هزینه‌های وجین و سمپاشی‌ها كاهش و از آلودگی محیط زیست نیز جلوگیری شود."
اما سوال اینجاست که بالاخره چه زمانی این وعده‌ها محقق می‌شوند. رئیس محترم موسسه تحقیقات پنبه کشور در اسفند ماه سال پیش در خبری که در همین سایت منتشر شده بود از توليد انبوه «پنبه تراريخته» مقاوم به آفت در آينده نزديكخبر داد پس این آینده‌ی نزدیک چه زمانی است؟
واقعيت اين است كه از سال 1384 و با به روي كار آمدن محمدرضا اسكندري وزير جهاد كشاورزي و مجتبي خيام نكويي رئيس پژوهشكده بيوتكنولوژي كشاورزي برنامه‌هاي مهندسي ژنتيك از جمله توليد تجاري و انبوه برنج تراريخته و پنبه تراريخته به محاق رفت و با پيش كسوتان مهندسي ژنتيك برخورد شد و به اين ترتيب در عين مقابله با توليد ملي اين نوع محصولات راه براي استفاده از كار وسرمايه بيگانگان و واردات چند ميليارد دلاري محصولات تراريخته باز شد. با وجود گذشت قريب به سه سال از تصويب قانون ايمني زيستي كه دولت را مكلف به فراهم آوري تمهيدات لازم براي توليد و كشت محصولات تراريخته مي‌كند آيين نامه اجرايي اين قانون هنوز به تصويب نرسيده است و پيش‌نويس بازدارنده تهيه شده از سوي دكتر مرشدي رئيس دبيرخانه شوراي ملي ايمني زيستي نيز مورد اعتراض انجمن‌هاي علمي ذيربط قرار گرفته است و در حال حاضر هم از انجام هر نوع آزمایش مزرعه‌ای پنبه تراریخته به بهانه‌های واهی ممانعت می‌شود. متاسفانه در ایران مسئولان اصلی عقب‌ماندگی درتولید محصولات تراریخته با وجود تصویب قانونی مشخص در این زمینه مدیران میانی با گرایش‌هایسلیقه‌ای شخصي هستند که از اجرای قانون جلوگیری کرده و راه پژوهشگران را سد می‌کنند. مركز اطلاعات بيوتكنولوژي ايران، با كمال تاسف اعلام مي‌كند كه در صورت استمرار مديريت مديران مياني در شوراي ملي ايمني زيستي، معاونت فناوري و نوآوري معاونت علم و فناوري رئيس جمهور و وزارت جهاد كشاورزي توليد ملي و كشت مزرعه‌اي هرنوع محصول تراريخته از جمله پنبه تراريخته تا سه سال آينده نيز امكان‌پذير نخواهد بود.
تهيه و تنظیم: نغمه عبیری