فناوری هراسی به بهانه حمایت از تولیدات ارگانیک
ابتکار – بحث شبهه برانگیز نبایدهای دستاوردهای فناوری مهندسی ژنتیک و با فراوانی درماههای اخیر نشان از آن دارد که گرایشات سیاسی خاصی بر آن شده‌اند تا توپ مجادلات خود را با دولت در زمینی چالش برانگیز بیاندازند. چالش از آن جهت که به جای بازگرداندن فرصتهای اتلاف کرده از سوی خود اینک در تلاشند که با هراس افکنی و برچسب کابوسهای تخیلی بر محصولات پاک و پیشرفته تراریخته (که هنوز هم وارد خط تولید ملی نشده) و بدون هیچ مبنا و منطقی به نمایش دلسوزی برای مردم بپردازند. در چنین فضای کابوس آفرینی است که شاید بار دیگر بر سیاهیهای لشگر خود بیافزایند. مصاحبهها و خبرهایی که اگر هم اساس علمی نداشته باشند اما با تشویش …
فناوری هراسی به بهانه حمایت از تولیدات ارگانیک
ابتکار – بحث شبهه برانگیز نبایدهای دستاوردهای فناوری مهندسی ژنتیک و با فراوانی درماههای اخیر نشان از آن دارد که گرایشات سیاسی خاصی بر آن شده‌اند تا توپ مجادلات خود را با دولت در زمینی چالش برانگیز بیاندازند. چالش از آن جهت که به جای بازگرداندن فرصتهای اتلاف کرده از سوی خود اینک در تلاشند که با هراس افکنی و برچسب کابوسهای تخیلی بر محصولات پاک و پیشرفته تراریخته (که هنوز هم وارد خط تولید ملی نشده) و بدون هیچ مبنا و منطقی به نمایش دلسوزی برای مردم بپردازند. در چنین فضای کابوس آفرینی است که شاید بار دیگر بر سیاهیهای لشگر خود بیافزایند. مصاحبهها و خبرهایی که اگر هم اساس علمی نداشته باشند اما با تشویش اذهان و تولید کابوسهای کذایی بیتردید اثر تخریبی در جامعه خواهد نهاد. ناروا نیست که دکتر ولایتی مشاور عالی مقام معظم رهبری ضمن ابراز نگرانی و گلایه از تشویش آفرینی برخی دوستان ناآگاه در سخنرانی افتاحیه خود در دومین همایش بین‌المللی ژنتیک کشور این روال را تنها باعث ایجاد تردید و تشویش در اذهان عمومی و تاخیر در پیشرفت‌ها عنوان می‌کند. میشود.
مصاحبه آقای آزاد عمرانی با باشگاه خبرنگاران جوان ( 1/3/95) و از سنگر تولیدات ارگانیک و در تکرار حملات کلیشهای نسبت به محصولات تراریخته اما حکایتی دیگر دارد. تکرار همان کلیشههای نخنما شده و از سنگر تشکلی موسوم به تولیدکنندگان ارگانیک (که یک تشکل صنفی غیر علمی و فاقد مجوزهای لازم از سوی موسسه استاندارد کشور است) شاید انگیزههای دیگری دارد. انگیزههایی که البته آقای عمرانی خود بهخوبی از آن آگاه هستند و در فضای رسانه‌ای جای پرداختن به آن نیست و رسیدگی آن به دستگاه قضایی کشور موکول شده است. اما در این نوشتار و تنها از منظرحوزه عمومی به چند نکته از فرازهای این مصاحبه بسنده میشود.
اولین نکته در خصوص این مصاحبه، صف آرایی بیتوجیه تولیدات ارگانیک در برابر فناوری محصولات تراریخته است. در حالی که صاحبنظران ارگانیک علمی جهان هم اکنون ایده آشتی ارگانیک و تراریخته را در قالب (organo-transgenesis) مطرح و پیگیری می‌کنند، به نظر میرسد عمرانیهای کشور ما در زیر تابلو محصولات ارگانیک دفتر و تشکیلاتی و هیات رییسهای و سیستمی تدارک دیدهاند که بیشتر جنبه کسب درآمد دارد تا توسعه علمی و اقتصادی کشور. برای این تشکیلات بهتر آن است که در گامهای اول، برنامههای خود را از قالبهای تفننی و لوکس به عرصههای ملی انتقال دهند. آیا کشوری که نظام مدیریتیاش بر این است که هم برای جمعیت فعلی و نیز چشم انداز دو برابری آینده آن از منابع داخلی غذا تامین کند میتواند از نگاه لوکس و ایدهآلیستی (و البته بدون یک نظام کنترل دقیق) تشکل تولیدکنندگان ارگانیگ این پاسخگویی را اجابت کند؟ اساسا آیا وقت آن نرسیده است که به جای نفی دیگر فناوریها و تنها با انتشار تعدادی دستورالعمل مدون و با مبانی علمی برای تولید محصولات ارگانیک برای تشکل خود هویت کسب کنیم و با اخذ مجوز از نهادهای نظارتی ملی مانند وزارت بهداشت، وزارت جهاد کشاورزی و موسسه استاندارد قانون گرایی خود را نشان دهیم؟ آیا اینکه تاکنون و در سایه وحشت جامعه از مصرف سموم و یا کودهای شیمیایی به تابلوی “تولید ارگانیک” موجودیت بخشیده‌ایم برای ما سنت و عادت نشده است؟ متاسفانه اینها روشهایی هستند که انجمن ارگانیک با بازیگری آقای عمرانی و دبیر پرحاشیه آن تنها با تاکید بر نبایدها به آن انس گرفته و در نقد توسعه فناوری جدید نیز از این شیوه استفاده کرده و می‌کنند. تشکلهایی همچون تولید کنندگان ارگانیک تا چه زمانی قرار است با فعل “نباید” به بایدهای خود رنگ بدهند؟
آنچه که آقای عمرانی از محصولات تراریخته در این مصاحبه و سایر افاضات خود گفته‌اند بسیار عجیبتر از آن است که بتوان در این مجال کوتاه به داوری گذاشت. اینکه برای اثبات سلیقه خود بیاییم مخالفین خود را و بر اساس ادعای بیپایه در مقابل راهبردهای مورد تایید عمومی از قبیل “اقتصاد مقاومتی بگذاریم” در شان یک بحث فنی نیست. استدلال ایشان در این زمینه که آوردن “ژن بیگانه” به داخل کشور بر خلاف این راهبرد است از زمره طنزهای روزگار است. اطلاق واژه “بیگانه” آن هم به ژن و در شرایطی که علوم کاربردی اصلاح نباتات دهها سال است که بهترین ژنوتیپهای گیاهان زراعی و باغی را در سراسر کره زمین به دیگر نقاط منتقل می‌کنند و اساسا مرز جغرافیایی نمیشناسند حیرتانگیز است. مگر ارقام اصلاح شده و یا هیبریدی که همکاران آقای عمرانی برای کشت ارگانیک به کار میبرند در داخل کشور اصلاح شده‌اند و هیچ ژن خارجی ندارند!؟؟؟ آقای عمرانی توسعه فناوری محصولات تراریخته را مغایر توسعه صادرات برشمرده و فرموده‌اند: چنین فعالیتی به تردید کشورهای وارد کننده از محصولات کشورما میافزاید. اما نفرموده‌اند که چگونه کشوری مانند برزیل یا آرژانتین هر کدام با دهها میلیون هکتار سطح زیر کشت محصولات تراریخته هیچ مانعی برای صادرات ندارند و تامین سویای تراریخته جهان را بر عهده گرفته‌اند؟ ایشان البته به ابراز نظرهای دیگری از این دست نیز مبادرت نمودهاند؛ نظراتی که بیش از آنکه از زاویه نقد به محصولات تراریخته به آنها پرداخته شود موجب نگرانی برای سرنوشت توسعه محصولات ارگانیک کشور میشود. نگرانی از آنکه چنین دفاعهای پر اشتباه و غیرعلمی و سلیقهای خود به تخریب جایگاه تولیدات ارگانیک میانجامد. جایگاهی که نباید با دفاعهای غیر منطقی مورد خدشه قرار گیرد. حسن ختام این کلام را به این هشدار مقام معظم رهبری اختصاص می‌دهم که “اگر در مقابل قدرت‌ها کوتاه بیاییم، قطعا مخالفت خود را به پیشرفت‌ها در حوزه‌های دیگر مانند زیست فناوری و…گسترش خواهند داد…”
منبع: ابتکار