جهش در تولید پنبه با کشت پنبه تراریخته در هند

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بیوتکنولوژی ایران به نقل از ایندیا پرس، با شروع کشت پنبه تراریخته در هند در طول سال‌های زراعی 2004ـ2003 تا 2012ـ2011 تولید پنبه در هند بیش از دو برابر افزایش یافت و از 3 میلیون تن  به 6.3 میلیون تن افزایش یافت. با وجود اینکه این کشور در سال زراعی  2004ـ2003 سومین تولید کننده پنبه بود سالانه 175 هزار تن پنبه وارد می‌کرد و با صادرات 150 هزار تن پنبه در سال هفتمین کشور صادرکننده پنبه پس از بورکینافاسو بود.

افزایش تولید پس از کشت پنبه تراریخته در هند از سال زراعی 2003ـ 2002 آغاز شد تا جایی که این کشور در سال زراعی 2007ـ2006 توانست آمریکا را پشت سر بگذارد و به دومین تولیدکننده پنبه جهان تبدیل شود. هند همچنین به دومین صادرکننده پنبه جهان تبدیل شد. تولید پنبه هند در سال 2012ـ2011 به دو برابر تولید پنبه در آمریکا رسید. تولید پنبه در هند در سال زراعی 2014ـ2013 به اوج خود یعنی 6.75 میلیون تن رسید و در سال 2016ـ2015 چین را به عنوان اولین تولید کننده پنبه جهان پشت سر گذاشت. در سال زراعی جاری (2019ـ2018) با کاهش 800 هزار تن در تولید پنبه در هند چین مجددا جایگاه اول خود را به دست آورد.

بدون شک عامل اصلی جهش در تولید پنبه هند استفاده از رقم تراریخته مقاوم به آفت بوده است که از سال زراعی 2003ـ 2002 کشت آن در هند آغاز شده و موجب شد تولید رو به کاهش پنبه در هند با جهش دو برابری روبرو شود. با استفاده از فناوری پنبه مقاوم به آفت در هند عملکرد محصول از 302 کیلوگرم در هکتار در سال زراعی 2003ـ2002 به 566 کیلوگرم در هکتار در سال زراعی 2014ـ2013 افزایش یافته و سطح زیر کشت محصول نیز برای اولین بار از 7.67 میلیون هکتار به 11.97 میلیون هکتار در مدت مشابه افزایش یافت.

از آن زمان تا کنون دو اتفاق منفی برای پنبه هند رخ داد. اول کاهش قیمت جهانی پنبه در سال 2015 و 2016 از 95 سنت به 75ـ70 سنت و دوم افزایش آفات ثانویه بود. زیرا فناوری مقاوم به آفت مبتنی بر ژن بی تی است و هر نوع از بی تی به آفات خاصی مفاوم است. نسخه اولیه از پنبه تراریخته به آفت کرم سرخ ثانویه مقاوم نبوده و افزایش این آفت موجب کاهش عملکرد محصول به 511 کیلوگرم در هکتار در سال زراعی 2015ـ2014 و 484 کیلوگرم در هکتار در سال زراعی 2016ـ2015 شد و البته در سال زراعی 2017ـ2016 مجددا با 542 کیلوگرم در هکتار و 507 کیلوگرم در هکتار در سال زراعی 2018ـ2017 افزایش یافت.

در سال 2016 میلادی شرکت تولیدکننده بذر جدید پنبه تراریخته که به آفات ثانویه نیز مقاوم بود در اعتراض به قوانین جدید تصمیم گرفت درخواست خود را برای صدور مجوز کشت پنبه جدید در هند پس بگیرد. بر اساس قوانین جدید شرکت‌های تولید کننده بذر وادار می‌شدند قیمت بذر را کاهش دهند. رخداد جدید پنبه تراریخته دارای ژن جدیدی بود که به پنبه مقاومت در برابر این آفات را هم در کنار ایجاد تحمل به علف کش اعطا می‌کرد.  به این صورت، با کاهش هزینه‌های سم پاشی علیه آفات ثانویه و کاهش هزینه‌های مبارزه با علف هرز کشاورزان هندی می‌توانستند دوباره جهش قابل توجهی را در عملکرد محصول و تولید تجربه کنند.

در طی سال‌های 2016 تا 2019 میلادی قیمت فروش بذرهای پنبه تراریخته موجود در بازار هند از 800 روپیه به 730 روپیه برای هر 450 گرم کاهش یافت. همچنین سهم فناوری تراریخته در همین مقدار بذر از 49 روپیه به 20 روپیه کاهش پیدا کرد. به ازای هر هکتار 3.7 بسته 450 گرمی بذر پنبه به قیمت 2700 روپیه مصرف می‌شود که کمتر از یک چهاردهم کل هزینه کشت پنبه یعنی 38000 روپیه در هر هکتار (برای کشت دیم) را تشکیل می‌دهد. این هزینه شامل آماده سازی زمین، کاشت بذر، کود دهی، مبارزه با علف هرز، سم پاشی و برداشت می‌شود. هزینه کشت پنبه به صورت کشت آبی نیز به 59000 روپیه در هکتار می‌رسد که البته عملکرد محصول در این شیوه بیشتر خواهد بود. از آنچه گفته شد روشن می‌شود سهم هزینه ای که یک کشاورز هندی برای فناوری موجود در بذر تراریخته می پردازد بین 8 صدم تا 13 صدم از هزینه کشت بیشتر نیست. همان طور که مشخص است سهم ناچیز فناوری در بذر مصرفی تراریخته با توجه به کاهش هزینه‌های کشت به خصوص کاهش سم پاشی در اثر استفاده از بذر تراریخته و همچنین افزایش نزدیک به دو برابری عملکرد محصول نزدیک به صفر است.

تاریخچه اوج موفقیت و کاهش مجدد تولید پنبه در هند نشان می‌دهد همان طور که محور اصلی افزایش عملرد و تولید پنبه در هند به استفاده از فناوری مهندسی ژنتیک باز می‌گردد، کاهش تولید و عقب ماندن این کشور از تولیدکنندگان اول جهان نیز به عدم توجه کافی به کاربرد فناوری مهندسی ژنتیک همگام با کشورهای پیشرو تولید پنبه در جهان باز می‌گردد.

این در حالی است که جریان ضد فناوری تراریخته در کشور این طور القا می‌کند که استفاده از فناوری تراریخته در هند هزینه بسیار بالایی را بر کشاورزان هندی تحمیل کرده و از همین رو بسیاری از کشاورزان هندی ورشکسته شده یا دست به خودکشی زده‌اند و صنعت پنبه را در این کشور نابود کرده است. داده‌های فوق دروغ بودن چنین ادعاهایی را روشن می‌سازد.