سن در تسنیم- شماره ششم/ “دم درآوردن” انسانها: افسانه یا واقعیت؟ (قسمت 2)
در این شماره از دم های انسانی می خوانیم. با اندام های وستجیال آشنا می شویم و اطلاعات ارزشمندی در خصوص یک نوع نقص نادر استخوانی به دست خواهیم آورد. سر آخر از نقش رسانه به عنوان مدعی العموم در برابر باندهای نامشروع قدرت و ثروت خواهیم گفت.
سن در تسنیم با هدف اعتلای علمی کشور و آگاهی رسانی صحیح در خصوص محصولات تراریخته در پایگاه اطلاع رسانی بیوتکنولوژی ایران گشوده شده است. این پرونده، به طور ویژه به محتوای غیر علمی پرونده “مزرعه پدری” در خبرگزاری تسنیم پاسخ می دهد. پرونده مزرعه پدری با انتشار حجم انبوهی از مطالب غیر علمی و اخبار جعلی به طور سازمان یافته به جوسازی رسانه ای علیه محصولات تراریخته مشغول است.
بیشتر بخوانید:
سن در تسنیم منتشر میشود/ نگاهی به پرونده “مزرعه پدری” در خبرگزاری تسنیم
سن در تسنیم- شماره اول/ اهمیت تولید ملی محصولات تراریخته در توسعه اقتصادی
سن در تسنیم- شماره دوم/ از تقطیع تصاویر تا روایت واژگون از یک تجربه موفق
سن در تسنیم- شماره سوم/ تشکر از راکفلر؛ بختک «دروغ» بر سینه «علم»
سن در تسنیم- شماره چهارم/ گوشت هیولای بلژیکی با طعم «شایعه»
اول: دم های انسانی؛ آنچه در این شماره می خوانیم
در تاریخ 26 آذر 96 یک گزارش جعلی با عنوان «شیوع پدیده دم در آورن انسانها بر اثر مصرف محصولات تراریخته» روی سایت خبرگزاری تسنیم قرار گرفت (تصویر 1).
تصویر 1. خبر جعلی منتشر شده در خبرگزاری تسنیم
سن در تسنیم در یک گزارش دو قسمتی به بررسی علمی این ادعای مضحک پرداخته است. قسمت اول این گزارش در شماره پنجم سن در تسنیم منتشر شد. در این شماره، قسمت بعدی گزارش تسنیم را باز خوانی خواهیم کرد. جایی که نویسندگان تسنیم به حداقل اصول اخلاقی پایبند نبوده و با سو استفاده از تصاویر افراد مبتلا به یک نوع نقص مادرزادی استخوانی، شایعه کردند که مصرف محصولات تراریخته در شبه قاره هند باعث شیوع دم در آوردن شده است! (تصویر 2).
تصویر 2. محفل ضد تراریخته در خبرگزاری تسنیم اخیرا در یکی از اقدامات غیر اخلاقی خود تصاویری از افرادی با زائده دم مانند منتشر و ادعا کرد که مصرف محصولات تراریخته موجب شیوع دم در آوردن شده است!
دوم: چرا بعضی از انسان ها با دم متولد می شوند؟
مولکول عامل وراثت یا ژن (DNA)، حامل اطلاعات ژنتیکی است که در طول تکامل دستخوش تغییراتی شده است. برای مثال ژن هایی در اجداد ما وجود داشته که موجب پر مو شدن بدن آنها می شده است. این ژن ها به تدریج متحمل تغییراتی شده اند و اکثر انسان ها امروز دیگر بدن پوشیده از مو ندارند. اما وجود موارد نادری از مردانی که بدن آن ها را مو پوشانده است نشان می دهد که این ژن هنوز در بدن برخی از افراد فعال است.
اندام های وستجیال
تعدادی از اندامها در بدن انسان وجود دارند که در اجداد ما دارای عملکرد ویژه ای بودند اما اکنون کاربرد های بسیار کمتری دارند. این اندام ها، اندام های وستیجیال (vestigial organs) نامیده می شوند.
این اندامها، به گفته داروین، در اجداد موجودات دارای نقشی در ادامه حیات بوده اند اما با روند تکامل و تغییر محیط زیست و در نتیجه انتخاب طبیعی کاربرد خود را به مرور زمان از دست داده اند (1).
یک مثال از این قسمت های بدن، آپاندیس است. آپاندیس عضوی است که برای هضم سلولز توسط اجداد انسان گیاهخوار استفاده می شده است. هنگامی که انسان شروع به خوردن مواد غذایی که به راحتی هضم می شدند کرد، آپاندیس به تدریج کوچکتر شد و کارکردی که در اجداد انسان داشت را از دست داد (2).
چنانچه تمایل دارید با اندام های وستجیال بیشتری آشنا شوید اینجا را ببینید.
دم وستجیال
در بین اندام های وستجیال بدن انسان شاید جالب ترین قسمت دم باشد. در حالی که بیشتر انسان ها دم قابل رویت ندارند، اما به ندرت افرادی هستند که با زائده ای شبیه یک دم متولد می شوند. این زائده چیست؟
استخوان دنبالچه (Coccyx the Tailbone)
دنبالچه (tailboneیا coccyx) یک استخوان مثلثی شکل است که در انتهایی‌ترین بخش ستون فقرات انسان قرار دارد و شامل ۳–۴ مهره به هم جوش خورده است. این استخوان به عنوان بخشی از ساختار سه رکنی تحمل کننده وزن بدن و به عنوان کمک در نشستن عمل می کند. با این وجود امروزه کارکرد اصلی خود در کمک به تعادل و تحرک را از دست داده است. در واقع استخوان دنیالچه یک اندام وستجیال و باقی مانده یک دم از دست رفته است (تصویر 3).
همه پستانداران در یک نقطه از تکامل خود دارای یک دم هستند. در انسان، این دم برای یک دوره 4 هفته ای، در مرحله 14 تا 22 رشد جنین انسان وجود دارد. این دم در جنین انسان 35-31 روزه برجسته تر می باشد (1).
تصویر 3. به استخوان coccyx یا دنبالچه در تصویر توجه کنید. این استخوان باقیمانده یک دم از دست رفته در انسان است.
در حقیقت همه ما در مرحله ای از زندگی دم داشته ایم! وقتی هنوز در داخل رحم هستیم، اطلاعات موجود در DNA بدن را برای ساخت یک دم هدایت می کند. اما زمانی که مرحله خاصی از رشد می رسیم این عمل متوقف می شود (3). شکل 4 تصاویری از جنین انسان را نشان می دهد. همانطور که میبینیم جنین انسان تا هفته پنجم رشد دارای یک دم است.
تصویر 4. استخوان دنبالچه بقایای یک دم از دست رفته است. همه پستانداران در برخی از مراحل نمو خود دم دارند؛ در انسان، دم به مدت 4 هفته، در مراحل 14 تا 22 از جنین زایی وجود دارد. این دم در جنین های انسان 31-35 روزه برجسته تر است. منبع
برای اکثر مردم همه چیزی که بعد از تولد از این دم باقی مانده است، یک استخوان است که استخوان دنبالچه یا Coccyx نام دارد که در بالا شرح داده شد (تصویر3). اما برای برخی از افراد این توقف هرگز اتفاق نمی افتد و آنها با دم واقعی به دنیا می آیند (تصویر 5).
تصویر 5. افرادی که رشد دم وستجیال در آنها متوقف نمی شود و با آن متولد می شوند
آیا برای این نقص استخوانی درمانی وجود دارد؟
جراحی راه حل حذف یک دم وستجیال است. از آنجا که این دم ها از بافت چربی و عضلانی تشکیل شده اند، پزشکان می توانند آن ها را به سرعت از بین ببرند. این روش به طور معمول هیچ گونه عوارض جانبی نیز ایجاد نمی کند (4).
در صورت تمایل به خواندن مطالب بیشتر در خصوص دم های انسانی و علل بروز این ناهنجاری میتوانید مقاله های زیر را بخوانید:
The human tail: rare lesion with occult spinal dysraphism–a case report.
The Human Tail: A Simple Skin Appendage or Cutaneous Stigma of an Anomaly?
عکسی که در گزارش تسنیم استفاده شده است (تصویر 2)، متعلق به اردشیر علی خان، کودک دوازده ساله هندی است که مبتلا به این بیماری نادر است و خبرگزاری دیلی میل در گزارشی در خصوص این نقص استخوانی، گفتگوی کوتاهی از او را منتشر کرده است (تصویر 7). گزارش دیلی میل را می توانید اینجا بخوانید.
تصویر 7. منبع
دم های مقدس!
واقعیت این است که پدیده دم در آوردن در تمام نقاط جهان اتفاق می افتد. اینکه آیا اساسا این نقص نادر ژنتیکی در شبه قاره هند رواج بیشتری دارد یا خیر و اگر شیوع بیشتری دارد علت آن چیست نیاز به تحقیق و مطالعه تخصصی در حوزه ژنتیک، اپیدمیولوژی و تجزیه و تحلیل های آماری دارد. اما نکته جالب در مورد این دم ها در شبه قاره هند این است که برخی هندی ها به حفظ دم های انسانی علاقه دارند! بنابراین اگرچه درمان و حذف این زائده وستجیال کار آسانی است، اما در میان برخی از مردم هندوستان باور عجیب و غریبی وجود دارد که این دسته افراد را مقدس می داند. بنابراین کسی که با این زائده متولد می شود میان مردم جایگاه ویژه ای پیدا می کند و علاقه ای به درمان آن ندارد!!
بیشتر بخوانید:
پسر هندوستانی با دم 45 سانتی خود خبرساز شد
دم هفت اینچی یک نوجوان هندی او را مقدس کرد!
سوم: رسانه، رکن چهارم دموکراسی یا ابزار قدرت؟
سوال اینجاست که چرا یک خبرگزاری باید این چنین اذهان مردم را از واقعیت و علم روز جهان منحرف سازد و به جای آن به انتشار شایعات فاقد پشتوانه علمی و حتی عقلی بپردازد؟
رسانه ها بازتاب دهنده صدای مردم هستند و از همین روست که رسانه را رکن چهارم دموکراسی می‌خوانند. صاحبان و گردانندگان رسانه باید فارغ از گرایش های حزبی و سیاسی و اقتصادی در برابر باندهای نامشروع قدرت و ثروت بایستند و اطلاع رسانی آنها در راستای منافع مردم و در جهت روشنگری جامعه باشد. نه بر عکس!
بر اساس آمار جهانی در سال 2017 همه روغن سویا و سویایی که به کشور وارد شده تراریخته بوده است. با توجه به اینکه 72 درصد واردات ذرت ایران از آرژانتین صورت می گیرد، این میزان برای ذرت تراریخته حداقل 72 درصد است. از سوی دیگر، در سال 97، ایران حجم قابل توجهی کنجاله سویا و خوراک دام از آمریکا وارد کرده است که همه این محصولات تراریخته هستند (5).
شایعاتی همچون دم در آوردن انسان ها بر اثر مصرف محصولات تراریخته با هدف استمرار واردات این محصولات منتشر می شود. در چنین شرایطی، خبرگزاری تسنیم به عنوان یک رسانه باید در نقش مدعی العموم ظاهر شود. اما متاسفانه «مزرعه پدری» دز این خبرگزاری در پوشش فعالیت رسانه‌ای، به ابزاری در خدمت جریان نامشروع نفوذی تبدیل شده است. از همین روست که به هر راهی برای تخریب محصولات تراریخته و حتی منادیان فناوری مهندسی ژنتیک متوسل می شود.
بیشتر بخوانید:
مخالفت با تولید ملی محصولات تراریخته با هدف استمرار واردات
جریان ضد تراریخته؛ از دشمنی با تولید داخلی تا حمایت از واردات
واردات و وابستگی محصولات تراریخته آری، تولید و توانمندی ممنوع!
سلامت محصولات تراریخته
سلامت محصولات تراریخته از سوی سازمان بهداشت جهانی (6)، سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (7)، اداره غذا و داروی ایالت متحده امریکا (8)، سازمان ایمنی غذایی اروپا (9) و صدها مقاله علمی و گزارشات معتبر تایید شده است.
بیشتر بخوانید:
نتایج پژوهش اتحادیه اروپا درباره محصولات کشاورزی تراریخته
محصولات تراریخته مناسب سلامت مردم و اقتصاد است
اطلاع‌رسانی صحیح در حوزه سلامت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ترویج «احساس نا امني» با انتشار اخبار جعلی در حوزه کشاورزی، از یک سو مسیر واردات محصولات استراتژیک را باز خواهد نگه داشت -که پیامد فاجعه بار ان اتکا به دیگر کشورها برای تامین غذا است- از سوی دیگر موجب گسترش روح بي اعتمادي در مردم می شود. چه چیز مهم تر است از غذایی که می خوریم؟
پی نوشت ها
- اندام های وستجیال
- اگرچه دیدگاه رایج این است که آپاندیس همانطور که از نام لاتین آن بر می آید یک عضو زائد است اما اخیرا تحقیقاتی انجام شده است که نشان می‌دهد این عضو در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش دارد.
- https://www.healthguidance.org/entry/17385/1/why-are-some people-born with-tails.htm
- https://www.healthline.com/health/vestigial-tail
- https://atlas.media.mit.edu/en/profile/country/irn/#Imports
- World health organization. (2014). Frequently asked questions on genetically modified food
- http:/www.fao.org/news/story/en/item/396049/1code
- http://www.accessdata.fda.gov/scripts/fdcc/?set=biocom
- EFSA GMO Register: http://ec.europa.eu/food/dyna/gm_registr/index_en.cfm-use-pest-management
*بدیهی است مخاطب این یادداشت منحصرا دست اندرکاران واحد ذیربط تسنیم در تولید مطالب مجعول و سراپا کذب علیه محصولات تراریخته مانند مطالب زنجیرهای “مزرعه پدری” یا “ایران-ایری-راکفلر” است و ربطی به کارکنان و مدیران زحتمکش به ویژه خبرنگاران صمیمی این رسانه و سایر بخش ها و واحد های آن ندارد. امید است مدیریت ارشد این رسانه با خود پالایی، رسالت سنگین اطلاع رسانی صحیح، دقیق و منصفانه را در این حوزه نیز جاری و ساری کند.
بیشتر بخوانید:
سن درتسنیم شماره 5-“دم درآوردن” انسانها: افسانه یا واقعیت؟ (قسمت 1)
سن در تسنیم شماره4-گوشت هیولای بلژیکی با طعم «شایعه»!
سن در تسنیم شماره3- تشکر از راکفلر؛ بختک «دروغ» بر سینه «علم»
سن در تسنیم شماره 2-از تقطیع تصاویر تا روایت واژگون از یک تجربه موفق
سن در تسنیم شماره1-اهمیت تولید ملی محصولات تراریخته در توسعه اقتصادی